اکسیژن چیست؟
اکسیژن گازی است که بدن شما برای داشتن عملکردی صحیح به آن احتیاج دارد. سلول های شما به اکسیژن نیاز دارند. ریه ها اکسیژن هوای تنفس شده را جذب می‌کنند. اکسیژن از ریه داخل خون می‌رود و به اندام ها و بافت های بدن شما می‌رود.
اکسیژن ساز چیست و چگونه کار می‌کند؟
اکسیژن ساز، دستگاهی پزشکی است که برای دادن اکسیژن به افراد دارای اختلالات تنفسی استفاده می‌شود. افرادی که غلظت اکسیژن در خون آنها کمتر از حد عادی است، بیشتر اوقات به یک اکسیژن ساز برای رفع نیاز خود احتیاج دارند.
به طور کلی، شما نمی‌توانید یک اکسیژن ساز را از هرجایی تهیه کنید. پزشک باید پس از انجام آزمایش پزشکی کامل، آن را تجویز کند.
پزشکان موظف هستند به بیماران نشان دهند که چگونه هنگام مسافرت و در خانه از این غلظت دهنده ها به طور موثر استفاده کنند.
اکسیژن ساز‌ها هوای محیط را تهویه می‌کنند، سپس آن را با چگالی مورد نیاز فشرده می‌کنند و سپس اکسیژن خالص را به سیستم تحویل و با دوز پالس یا سیستم جریان مداوم به بیمار می‌رسانند.
آنها همچنین مجهز به فیلترهای ویژه و تخت های الک است که کمک می‌کند نیتروژن از هوا خارج شده تا اکسیژن کاملاً تصفیه شده به فرد برسد. این دستگاه ها همچنین با سیم رابط الکترونیکی به فرد متقاضی داده می‌شوند تا فرد بتواند سطح غلظت اکسیژن و تنظیمات ثانویه را بررسی کنید. سپس اکسیژن را از طریق ماسک مخصوص یا رابط بینی می‌توانید استنشاق کنید.
شما به طور کلی میزان خروجی متمرکز کننده اکسیژن را با LPM (لیتر در دقیقه) اندازه‌گیری می‌کنید. پزشک مشخص می‌کند که شما به اندازه از اکسیژن نیاز دارید که ممکن است در هنگام استراحت، هنگام خواب و هنگام ورزش متفاوت باشد.
دلایل استفاده از این دستگاه اکسیژن ساز و موارد کاربرد آن چیست؟
دلایل زیادی برای استفاده از اکسیژن ساز وجود دارد و پزشکان می‌توانند اکسیژن درمانی را در موارد مختلف پزشکی به بیماران پیشنهاد کنند. به طور روزانه، ریه های شما اکسیژن موجود در هوا را جذب می‌کنند و آن را به جریان خون منتقل می‌کنند.
اگر تاکنون برای سنجش میزان غلظت اکسیژن خود عمل خون یا پالس اکسی‌متری انجام داده اید و مشخص شد که میزان اکسیژن خون کم است، ممکن است پزشک شما اکسیژن درمانی کوتاه یا بلند مدت را توصیه کند.
اکسیژن ساز در چه موارد استفاده می شود ؟
بیماران درشرایط حاد معمولاً به اکسیژن درمانی احتیاج دارند. این شرایط به طور عادی برای مدت زمان کوتاهی اتفاق می‌افتد. امکان دارد علائم آنها در برابربیماری و شرایط مزمنی که به تدریج اتفاق می‌افتد، شروع شوند. با این حال، برخی از شرایط تنفسی یا مزمن هم هستند که به زمان طولانی مدت اکسیژن درمانی نیاز دارند.
شرایط حاد نیازمند به دستگاه اکسیژن ساز:
چند مورد از شرایط اظطراری در مواقعی که فرد برای اکسیژن درمانی به استفاده از دستگاه اکسیژن ساز نیاز دارد:
- آسم: این وضعیت زمانی است که مجاری تنفسی شما ملتهب شده و شروع به تولید مخاط زیادی می‌کند که تنفس را مشکل می‌کند. با این که تعدادی دارو وجود دارد که ممکن است آسم را درمان و کنترل کنند، یک کنسانتره اکسیژن می‌تواند سطح بالایی از اکسیژن را در خون بیمار پمپاژ کند.
- ذات الریه: ذات الریه عفونی است که در آن در هر دو کیسه هوای ریه‌ها التهاب ایجاد می‌شود و در بسیاری از موارد آنها با مایعی پر می‌شوند. اکسیژن درمانی برای تعداد زیادی از افرادی که ذات الریه دارند تجویز شده است و نتایج بالینی خوبی نیز مشاهده شده است.
- سندرم پریشانی تنفسی (RDS): نوعی اختلال تنفسی است که بیشتر در نوزادانی که تازه متولد می‌شوند وجود دارد، به ویژه نوزادانی که شش هفته یا بیشتر از زمان اصلی تاریخ زایمان به دنیا می‌آیند. نوزادان تازه به دنیا آمده به مقدار کافی سورفاکتانت (یک مایع پوشش ریه) درون ریه‌های خود ندارندکه این اتفاق باعث ریزش ریه‌های آنها می‌شود و باعث می‌شود ریه‌ها برای تنفس بیشتر فعالیت کنند. اکسیژن درمانی با استفاده از اکسیژن فشرده شده، به کاهش اکسیژن در جریان خون و ریه نوزادان کمک می‌کند تا عوارض بعدی را کاهش دهد.
اکسیژن ساز چگونه کار می‌کند؟
اکسیژن متراکم را تغییر می‌دهد و به شکلی دیگر نمایان می‌کنند. میزان اکسیژن هوا را در داخل این دستگاه تغییر داده و آن را برای استفاده توسط افرادی که به دلیل کمبود اکسیژن در خونشان به اکسیژن پزشکی نیاز دارند، تصفیه می‌کند.
مکانیسم این دستگاه به چه صورت است؟
متراکم کردن هوا به عنوان خنک کننده مانع از گرم شدن بیش از حد اکسیژن متراکم می‌شود و موارد زیر اتفاق می‌افتد:
- گرفتن هوا از اطراف
- استفاده از سیم الکترونیکی برای تغییر تنظیمات تحویل
- حذف نیتروژن از هوا توسط تخته های غربال و فیلترهای مخصوص
- رساندن اکسیژن خالص توسط کانول بینی یا ماسک
بیمارانی که در گذشته به اکسیژن درمانی نیاز داشتند، اکثرا به مخازن اکسیژن متراکم نیاز داشتند. اگرچه این مخازن بسیار مورد استفاده هستند، اما پرستاران مجبور هستند که به طور منظم به بیماران مراجعه کنند تا اکسیژن آنها را در مخزن خود پر کنند، که این عمل بسیار وقت‌گیر است.
خطرات استفاده از اکسیژن درمانی چیست؟
- اکسیژن درمانی به طور کلی بی خطر است، اما می‌تواند عوارض جانبی به وجود آورد. که شامل بینی گرفته یا خون ، خستگی و میگرن های صبحگاهی هستند.
- اکسیژن خطر آتش سوزی دارد، بنابراین هنگام استفاده از اکسیژن هرگز نباید سیگار بکشید یا از مواد قابل اشتعال استفاده کنید. اگر از اکسیژن استفاده می‌کنید، اطمینان حاصل کنید که مخزن شما ایمن است و به حالت عمودی قرار دارد. در صورت افتادن و ترک خوردن یا ضربه به قسمت بالایی دستگاه، می‌تواند مانند موشک پرواز کند.
اکسیژن درمانی هایپرباریک چیست؟
اکسیژن درمانی هایپرباریک (HBOT) نوع متفاوتی از اکسیژن درمانی است. که شامل نفس کشیدن اکسیژن در یک منطقه یا لوله تحت فشار است.
این عمل اجازه می‌دهد تا ریه های شما اکسیژن را تا سه برابر بیشتر از میزان تنفس اکسیژن در فشار عادی هوا جمع کند. در نهایت اکسیژن زائد از طریق خون به اندام ها و بافت های بدن شما حرکت می‌کند و برای درمان برخی زخم ها، سوختگی‌ها، جراحات و عفونت های جدی استفاده می‌شود. همچنین حباب‌های هوا یا گاز (در جریان خون شما)، بیماری رفع فشار ناشی از غواصان و مسمومیت با مونوکسید کربن را نیز درمان می‌کند.
اما برخی مراکز درمانی ادعا می‌کنند که HBOT می‌تواند تقریباً همه چیز را درمان کند، از جمله HIV / AIDS، بیماری آلزایمر، سرطان و اوتیسم. سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA) استفاده از HBOT را برای این شرایط مجاز اعلام نکرده است. استفاده از HBOT عواقبی دارد، بنابراین باید قبل از انجام با پزشک خود مشورت کنید.
معرفی چند نمونه از انواع دستگاه‌های اکسیژن ساز:
- دستگاه اکسیژن ساز قابل حمل Inogen One G4:
این دستگاه اکسیژن خود را با استفاده از هوای محیط تهیه می‌کند. این دستگاه قابل حمل تر از سایرین است و به اندازه کافی سبک و کوچک است که می‌توانید آن را مانند کیف حمل کنید. یک بند به طور ویژه به دستگاه متصل است.
-
دستگاه اکسیژن ساز قابل حمل Inogen One G3:
یک اکسیژن ساز جمع و جور ساخته شده برای تهیه اکسیژن در حین حرکت یا در منزل است. وزن آن خیلی کم است و برای بیرون رفتن بسیار مناسب است.
-
دستگاه اکسیژن ساز ثابت Inogen At Home:
یک دستگاه اکسیژن ساز که سطح اکسیژن مداوم بالایی را برای استفاده در منزل آماده می‌کند. یکی از دستگاه‌های ثابت و سبک در اطراف است و یک تا پنج لیتر در دقیقه جریان مداوم را فراهم می‌کند.
-
اکسیژن ساز قابل حمل ResMed Activox:
یک اکسیژن ساز قابل حمل که برای بیمار، مناسب است. یک باتری درون خود دارد بنابراین می‌توان دستگاه را از برق کشید و به هر کجا می‌روید آن را ببرید.
در آخر لازم است بدانید که حتما از پزشک خود بخواهید یک ارزیابی کامل برای شما انجام دهد تا تعیین کند که آیا یک اکسیژن ساز قابل حمل برای شما مناسب است یا ثابت؟
طریقه نگهداری از اکسیژن ساز
نگهداری زیادی در این مولدهای اکسیژن نیاز نیست. توصیه می‌شود فیلترها را هر شش ماه یکبار عوض کنید. برای اینکه دستگاه به درستی فعالیت کند، باید در فضایی که سیستم نصب شده است، تغییرات ایجاد کنید. تعداد تغییرات در ساعت نسبت به اندازه دستگاه و اندازه اتاق شما متفاوت خواهد بود.
نتیجه گیری:
از اوایل سال 2000، تعدادی از شرکت ها اکسیژن ساز قابل حمل را ایجاد کرده اند. به طور رایج، این دستگاه ها یک تا پنج لیتر در دقیقه جریان اکسیژن مداوم تولید می‌کنند و آنها از برخی نسخه های جریان پالس یا “جریان تقاضا” برای تحویل اکسیژن فقط در هنگام استنشاق بیمار مصرف می‌کنند. همچنین می‌توانند جریان های اکسیژن را برای تأمین جریان های متناوب بالاتر یا برای کاهش مصرف برق فراهم کنند.
این دستگاه‌های قابل حمل معمولاً به پریز برق متصل می‌شوند و ممکن است باتری داخلی یا باتری خارجی برای کار در خارج از خانه و در هنگام قطع برق داشته باشند.دستگاه‌های اکسیژن ساز اکثرا می‌توانند به خروجی DC وسیله نقلیه متصل شوند و بیشتر این دستگاه ها برای استفاده سرپایی مناسب هستند. همچنین بسیار از افراد این دستگاه را با دستگاه سی پپ اشتباه میگیرند، از این رو پیشنهاد ما مطالعه گزارش استفاده از دستگاه سی پپ Cpap در سایت بیوتی سنتر می باشد.
